Μετά από κρίσεις, πολέμους, καταστροφές και πανδημίες, η ψυχική υγεία είναι το τελευταίο που αποκαθίσταται. Τα κτίρια ανοικοδομούνται, η οικονομία αναπτύσσεται, οι σωματικές πληγές επουλώνονται. Οι άνθρωποι όμως που έχουν αναπτύξει ψυχολογικά προβλήματα κατά τη διάρκεια στρεσογόνων καταστάσεων, όπως είναι η τρέχουσα πανδημία, υποφέρουν και ταλαιπωρούνται. Οι παλαιότεροι θυμούνται πως οι γενιές της Κατοχής δεν ξεπέρασαν ποτέ αυτό που ονομαζόταν το "Σύνδρομο της Κατοχής" που αφορούσε την επιβίωση και την αγχωτική εξοικονόμηση πόρων.

 Οι παγκόσμιες έρευνες κάνουν λόγο για κλιμάκωση των διαταραχών ύπνου, των αγχώδων διαταραχών και της κατάθλιψης. Το μέγεθος των ψυχικών επιπτώσεων που θα αφήσει η πανδημία εκτιμάται ότι θα είναι εφάμιλλο ή και μεγαλύτερο από εκείνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η επίδρασή τους θα είναι αισθητές για χρόνια, αφήνοντας ένα βαθύ ψυχολογικό αποτύπωμα στην ανθρωπότητα.

Η μεγάλη πλειονότητα θα επιστρέψει στην πρότερη ψυχική της κατάσταση, καθώς θα υποχωρήσει σταδιακά ο φόβος για την ασθένεια, η ανασφάλεια για το μέλλον, το αίσθημα απώλειας και η διατάραξη της καθημερινότητας. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι το 10% αυτών των ενηλίκων θα έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία.

Επιπρόσθετα, ο πρόσφατος συνδυασμός καραντίνας, αυτοαπομόνωσης, οικονομικών αποκλεισμών και του φόβου έχει διαβρώσει την ανθρώπινη ανάγκη για  αίσθησης της συμμετοχής στην  κοινότητα. Αυτό το πρωτοφανές επίπεδο φυσικής απομόνωσης είναι ασυμβίβαστο με τα βασικά ανθρώπινα ένστικτα και τα κίνητρά μας.  

Τα προβλήματα ψυχικής υγείας επηρεάζουν εκατομμύρια Χριστιανούς και μη ανθρώπους. Οι Χριστιανοί μπορεί να πάσχουν από κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές νόσους. Η κλινική κατάθλιψη είναι μια νόσος που πρέπει να διαγνωστεί από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Δεν προκαλείται από ατυχείς καταστάσεις της ζωής, ούτε μπορούν τα συμπτώματα να εξαφανιστούν από τη θέληση κάποιου. Ακριβώς όπως δεν αρκεί να βάλεις όλη τη δύναμή σου για να παλέψεις ενάντια στο ρεύμα του ωκεανού, έτσι δεν αρκεί και η δύναμη της θέλησης για να αντιμετωπιστεί το ψυχολογικό τραύμα. Είναι σαν να λες σε κάποιον με σπασμένο πόδι «αδύναμο», επειδή δεν μπορεί να τρέξει.

Όταν δεν δείχνουμε ενσυναίσθηση, συναισθηματική δηλαδή ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, και κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του, το ψυχικό τραύμα τους χειροτερεύει. Όσοι έχουν υποστεί ένα ψυχικό τραύμα δεν υποφέρουν επειδή είναι αδύναμοι, αλλά επειδή έχουν πληγωθεί. Δυστυχώς, οι πληγωμένοι άνθρωποι τείνουν να πληγώνουν τους άλλους.

Οι κοινοτοπίες  «ξέχασέ το» ή «ξεπέρασέ το» σε ανθρώπους που βασανίζονται ψυχικά, δε βοηθούν. Επίσης, δεν βοηθούν η περιέργεια και παροχή εύκολων λύσεων σε σύνθετα προβλήματα. Οι άνθρωποι όταν υποφέρουν χρειάζονται υποστήριξη, κατανόηση και συμπόνια.

Οι Χριστιανικές εκκλησίες πρέπει να αποτελούν κοινότητες όπου όσοι αγωνίζονται σε ψυχικό και όχι μόνο επίπεδο μπορούν να είναι ειλικρινείς, να βαστάζουν ο ένας τα βάρη του άλλου (Γαλάτας 6:2) και να μετέχουν στη χαρά όσων χαίρονται και στη λύπη όσων λυπούνται (Ρωμαίους 12:15). Ο Απόστολος Παύλος γράφει: «να συμβουλεύετε τους άστατους, να παρηγορείτε τους λιγόψυχους, να στηρίζετε τους αδύνατους στην πίστη και να δείχνετε μακροθυμία σε όλους» (Α΄Θεσσαλονικείς 5:14). Οι εκκλησίες μας πρέπει να αποτελούν και προσφέρουν μία ισχυρή πηγή υποστήριξης, επιβεβαίωσης, αίσθηση ένταξης, ασφάλειας και αποδοχής, καθώς και υποστηρικτικές σχέσεις που θα θεμελιώσουν ένα αίσθημα ασφάλειας και κοινότητας όσων υποφέρουν.

Όσοι αντιμετωπίζουν έντονες και συνεχόμενες ψυχικές δυσκολίες, είναι πιο ευάλωτοι στις επιθέσεις του εχθρού της ψυχής μας που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί κάθε κατάστασή μας για να μας απομακρύνει από τον Θεό. Γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζουμε με επιπολαιότητα ή με επικριτική διάθεση όσους υποφέρουν, αλλά, αντίθετα, να κάνουμε το καλύτερο που περνάει από τα χέρια μας για να ανακουφίσουμε όσους υποφέρουν. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις ψυχικές ασθένειες με την ίδια σοβαρότητα που αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο ή τη χρόνια πάθηση της καρδιάς ή των πνευμόνων.

Ο Θεός μας αγαπά ανεξαρτήτως αν υποφέρουμε από μία ψυχική νόσο ή έχουμε πέσει σε κατάθλιψη. Ο Θεός μας περικυκλώνει με την αγάπη Του. Για τον Θεό ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά έχει μία μοναδική αξία! Η αξία αυτή παραμένει άθικτη, ακόμα και όταν υποφέρουμε ψυχικά. Ο Δαβίδ μας καλεί να ελπίζουμε σε κάθε περίσταση στον Θεό: «11 Γιατί είσαι περίλυπη ψυχή μου; Και γιατί ταράζεσαι μέσα μου; Έλπισε στον Θεό· επειδή, ακόμα θα τον υμνώ· αυτός είναι η σωτηρία τού προσώπου μου, και ο Θεός μου» (Ψαλμός 42:11).